Το Υπουργικό Συμβούλιο.

Περί της Συνταγματικής περιγραφής και οριοθέτησης των υπουργείων

(πλήθος, αρμοδιότητες, δομές)

Ήταν στα μέσα της θητείας της πρωθυπουργίας του Κώστα Καραμανλή όταν θεώρησα ότι έπρεπε εν όψη της εκκολαπτόμενης Συνταγματικής Αναθεώρησης, να βάλω την πινελιά μου. 

Απέστειλα λοιπόν το κείμενο που ακολουθεί, μέσω της επίσημης ιστοσελίδας primeminister.gr.

Δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν οι χειρότεροι φόβοι μου. Ούτε "νεύμα", δεν έλαβα σαν απάντηση. 

Σήμερα, με την ανακοίνωση του νέου υπουργικού συμβουλίου, μνήμες ξύπνησαν και αναζήτησα το αρχείο word. Ιδού το πόνημα. Νομίζω, 7χρόνια μετά, δε θα άλλαζα τίποτα. 

Καλή ανάγνωση.

Αθήνα 07-09-2007

Κύριε Πρωθυπουργέ,

μετά την ανακίνηση του θέματος της συνταγματικής αναθεώρησης, ακούσαμε πολλά για την ειλικρίνεια των προθέσεών σας και για την κατεύθυνση –ιδεολογική- της υπό εξέταση αναθεώρησης.

Ανεξαρτήτως της σοβαρότητας ή/και αληθοφάνειας των διατυπωμένων απόψεων, ως απλός πολίτης, θα ήθελα να σας προτρέψω, η αναθεώρηση να μην υπακούσει σε ιδεολογήματα ή στρατηγικές, αλλά στην απλή λογική. Αυτή την οποία άπαντες επικαλούμεθα όταν προσκρούουμε στις στρεβλώσεις του κράτους μας. Αυτή την οποία μνημονεύουμε όταν το παράλογο κυριαρχεί.

Έχω μια σειρά από σκέψεις τις οποίες θα ήθελα να διατυπώσω, όχι ως καινοφανείς αλλά –με την ελλιπέστατη γνώση του πώς λειτουργεί αυτός ο δαιδαλώδης  μηχανισμός-  ως λογικές. Τονίζω την έλλειψη γνώσεων περί τα του κράτους και της δομής του –ως μη ειδήμων- για να αποφύγω ειρωνικά μειδιάματα κατά την ανάγνωση του παρόντος από τους συνεργάτες σας.

Πρόταση #1: Συνταγματική περιγραφή και οριοθέτηση των υπουργείων (πλήθος, αρμοδιότητες, δομές)

Πρόκειται για μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για δραστική περικοπή του αριθμού των υπουργείων και του πλήθους των υφυπουργών.

Σήμερα έχουμε ίσως το πολυπληθέστερο υπουργικό συμβούλιο στη Ένωση και πάντα εσείς οι πρωθυπουργοί κρύβεστε πίσω από τις ανάγκες των σχέσεων και των ενδοκομματικών ισορροπιών, για να δικαιολογήσετε τα αδικαιολόγητα.

Εκτός του ότι από πολιτικής απόψεως θα δίνει περιορισμένες δυνατότητες ικανοποίησης στελεχών προς υπου-υφυπουργοποίηση (αρνητικό για όποιον είναι κυβερνήτης για ευνόητους λόγους) παρέχει μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για την μη ικανοποίηση τέτοιων προσδοκιών. Επίσης θα «βάλει στη γωνία» σύσσωμη την αντιπολίτευση (κυρίως τη μείζονα) που θα συρθεί να αποδεχθεί την τροπολογία μια και επιτίθεται στην παρούσα κυβέρνηση για το πολυπληθές της σχήμα. Επίσης θα δώσει σταθερότητα στη δομή και την ομοιογένεια του κυβερνητικού σχήματος και -σχεδόν- ακυρώνει την ανάγκη ύπαρξης των ειδικών κυβερνητικών επιτροπών. Πλέον το Υ.Σ. θα συγκαλείται με τέτοια συχνότητα όση και οι managers μια μεγάλης ιδιωτικής εταιρίας με τα αυτονόητα οφέλη.

Ακολουθεί μια πρόταση για τη δομή της κυβέρνησης που αφ’ ενός περικόπτει, αφ’ ετέρου ομαδοποιεί με τη δική μου λογική τα υπουργεία και τις αρμοδιότητες. 

Yπουργείο	Yπουργός	Υφυπουργοί
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης	1	2
Δικαιοσύνης		1
Μακεδονίας - Θράκης		1
Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής
Δημόσιας Τάξης		1
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Οικονομίας και Οικονομικών	1	3
ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
Εξωτερικών	1	2
Εθνικής 'Αμυνας		1
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ανάπτυξης	1	2
Χωροταξίας & Δημοσίων Εργων		1
Απασχόλησης		1
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων	1	1
Πολιτισμού		1
ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Υγείας Πρόνοιας & κοιν. Ασφαλίσεων	1	2
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΓΕΩΡΓΙΑΣ
Περιβ, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων	1	2
ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Τουριστικής Ανάπτυξης	1
ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
Μεταφορών και Επικοινωνιών	1	1
Εμπορικής Ναυτιλίας		1

Πρόταση #2: Διαχωρισμός Εκκλησίας Κράτους

Ακόμα και εάν δε θέλετε να ακουμπήσετε αυτό το πελώριο ζήτημα  θα πρέπει να κάνετε τουλάχιστον μια κίνηση καλής θελήσεως, γιατί είναι ζητούμενο κάθε ευνομούμενης πολιτείας δυτικού τύπου. Με μια τέτοια κίνηση, θα έχετε περισσότερα οφέλη από ζημιές. Στα αρνητικά θα μπορούσαμε να περιλάβουμε:

·         Προσωρινή κρίση με την ιεραρχία (οι ιεράρχες έχουν τον τρόπο να βάλλουν κατά μιας τέτοιας προθέσεως)

·         Απώλεια ψήφων από το συντηρητικότερο κομμάτι της κοινωνίας (προς ΛΑΟΣ)

Στα θετικά –που εκτιμώ ότι είναι περισσότερα θα μπορούσα να παραθέσω μεταξύ άλλων:

• Τον εναγκαλισμό του μεσαίου χώρου με σοβαρά πειστήρια.
• Θα μείνετε στην ιστορία ως ….. άλλος ένας Καραμανλής που «χάραξε» με την διακυβέρνησή του τη χώρα. (Αλήθεια, εάν ο Κων/νος Καραμανλής δεν είχε το όραμα της ΕΟΚ, σε 30 χρόνια από το θάνατό του, ποιος θα τον θυμόταν?)
• Ότι λίγοι -και μάλλον οι χαμηλότερης αντίληψης- θα πιστέψουν ότι ξαφνικά από συμμέτοχος στο «κίνημα των υπογραφών» γίνατε εχθρός της εκκλησίας.
• Ότι όταν κάνετε τομές, το κάνετε σοβαρά και δεν αλλάζετε απλά ένα κρατικό έγγραφο όπως κάποιοι που θεωρήθηκαν «επαναστάτες» και «εκπρόσωποι του αντίχριστου». (Πάντως ο τέως πρωθυπουργός θα μείνει στην ιστορία γιατί μας έβαλε στην ΟΝΕ. Και σε 30 χρόνια όλοι θα τον μνημονεύουν. Και πιστέψτε με… όχι ως βαρόνο της διαπλοκής).

Το βάθος και η ποιότητα των επεμβάσεων στον ευαίσθητο αυτό χώρο, καλύπτονται πάλι απ’ την κοινή λογική. Μας ενοχλεί που στην Τουρκία, με διάφορα νομικά κολλήματα δεν ανοίγουν τη Χάλκη. Δηλαδή δεν είναι περίεργο να θές να ανακαινίσεις ένα καθολικό ναό  στην Ελλάδα και να απαιτείται άδεια απ’ την Αρχιεπισκοπή? Δεν αντιβαίνει σε κάθε λογική η αφαίρεση του δικαιώματος τήρησης το θρησκευτικού τελετουργικού των Ινδουιστών –ή άλλων δογμάτων ή θρησκειών- για την καύση των νεκρών. Δεν είναι στρεβλό το γεγονός ότι το κράτος πήρε την περιουσία ενός νομικού προσώπου(Εκκλησία της Ελλάδος) με υποχρέωση να καταβάλλει του μισθούς των λειτουργών του; Αν αληθεύει ότι κάποιος αρχιερέας, καταχράστηκε χρήματα για να έχει 2,0εκ€ «για τα γηρατειά του», γιατί δεν ακολουθείται η διαδικασία στην οποία θα εκτίθετο οποιοσδήποτε Έλλην πολίτης.

Πρόταση #3: Συνταγματική αναθεώρηση και τακτικές

Με βάση τις διαδικασίες αναθεώρησης όπως ορίζονται με τα ισχύοντα, μία βουλή είναι αναθεωρητική με βάση σχετική απόφαση της προηγουμένης και ειδικότερα για τα πεδία τα οποία θα υπάρξει σχετική  ενισχυμένη απόφαση του κοινοβουλίου (180 ψήφοι). Στην αναθεωρητική βουλή είναι αρκετή η κυβερνητική πλειοψηφία για να περάσει ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ αναθεώρηση των συγκεκριμένων καταστατικών άρθρων.

Αλήθεια πόσο διεστραμμένος ήταν ο εγκέφαλος του εμπνευστή αυτού του νομικού εκτρώματος; Είναι έξω από κάθε έννοια ευνομούμενης πολιτείας μια τέτοια μεθόδευση. Θεωρώ ότι ανεξαρτήτως του πόσο σας βολεύει πολιτικά στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία, οφείλετε να δικαιολογήσετε την επιλογή του Ελληνικού λαού για μια νέου ύφους και ήθους διακυβέρνηση. Και να αλλάξετε τις εν λόγω ρυθμίσεις επί το ΤΙΜΙΟΤΕΡΟΝ. Και εξηγούμαι:

·         Με την αναλυτική παρουσίαση των αλλαγών που προτείνει ο κάθε φορέας ΠΡΙΝ τη διενέργεια εκλογών που μεσολαβούν μεταξύ της προπαρασκευαστικής και αναθεωρητικής βουλής, και

·         Με την προϋπόθεση της ενισχυμένης (180ψήφοι) πλειοψηφίας της Βουλής.

Τουλάχιστον έτσι, το καταστατικό έγγραφο της χώρας, δε θα μετατρέπεται σε «μπλόκ σημειώσεων» και δε θα αλλάζει με τον εντυπωσιακό –σε συχνότητα- ρυθμό που μας συμβαίνει τελευταία.

Πρόταση #4: Ασυμβίβαστα

Έχει γίνει πολύ κουβέντα και έχουν κατατεθεί οι απόψεις έγκριτων επιστημόνων. Ως απλός πολίτης, αυτό που ζητώ είναι να βρεθεί ο τρόπος να ικανοποιηθεί η κοινή λογική. Ζητώ συγνώμη που την επικαλούμαι συνέχεια αλλά αυτή –νομίζω- είναι η μέση οδός.

·         Βουλευτής και εργαζόμενος: Διαφωνώ να έχουμε ανεπάγγελτους εθνοπατέρες. Διαφωνώ όμως και στο να πληρώνεται ο βουλευτής εάν δε σταματήσει οικειοθελώς την εργασία του.

·         Βουλευτής και Υπουργός: Για όσο διάστημα θα είναι υπουργός να μην είναι βουλευτής. Είναι παράλογο να συμμετέχει σε νομοθετικές πράξεις το μέλος της κυβέρνησης που προτείνει το νόμο.

·         Πολιτευτής και ΔΕΚΟ-βολεμένος: 4ετής απόσταση μεταξύ τελευταίας ημερομηνίας θητείας και συμμετοχής σε εκλογές.

Πρόταση #5: Μισθοί στελεχών κυβέρνησης και κράτους (στενού και ευρύτερου)

Προτείνω τη σύνδεση του μισθού των δημοσίων και κρατικών λειτουργών με τη συλλογική σύμβαση εργασίας. Π.χ.

Πρόεδρος Δημοκρατίας (x 36), Πρόεδρος Κυβερνήσεως (x 32) κ.ο.κ. (τα νούμερα 36, 32, είναι τυχαία)

Επίσης θα ήταν καλό να μη προβλέπονται επιδόματα τα οποία ήταν και θα είναι η πλέον «διάτρητη» αμοιβή

Άφησα τελευταίες την πιο ανατρεπτικές ή και αιθεροβάμονες προτάσεις. Γνωρίζω ότι δε θα έχουν καμία τύχη, ούτε κάν για δεύτερη ανάγνωση. Ωστόσο πάντα μ’ αρέσει να σπέρνω καινά δαιμόνια…….. και όσο «πιάσουν».

Πρόταση #6: Ενίσχυση του ρόλου του Προέδρου

Όσο έχω ταξιδέψει έχω διαπιστώσει ότι τα κράτη που υπάρχει –ας την πούμε- διαρχία, είναι…. πιο Ευρώπη από εμάς. Και ότι αυτό έχει βάλει το λιθαράκι του για τον βελτιωμένο πολιτικό τους πολιτισμό.

Ένας πρόεδρος που θα εκλέγεται από το λαό απ’ ευθείας, όχι για να γυρνάει τη Γή ως καλός πρέσβης με έξοδα του Δημοσίου, αλλά ενεργά συμμέτοχος στη ζώσα πολιτική. Ένας πρόεδρος που θα έχει υπό την αρμοδιότητά του συγκεκριμένα κυβερνητικά έργα. Ένας πρόεδρος που θα εκλέγεται κάθε 7ετία και η θητεία του θα είναι ανακλητή από τη βουλή με πρόταση μομφής που θα γίνεται αποδεκτή από τα 2/3 του σώματος. Ένας πρόεδρος στις αρμοδιότητες του οποίου, θα περιλαμβάνονται τα υπουργεία/υφυπουργεία παιδείας, πολιτισμού, κοινωνικών υπηρεσιών και περιβάλλοντος.

Οφείλω να ξεκαθαρίσω ότι είμαι οπαδός του γαλλικού μοντέλου, συνεπώς σαφώς τοποθετημένος κατά του συστήματος «πρωθυπουργός-άρχων»

Πρόταση #7: Εκλογικός νόμος

Όχι δε θα σας προτείνω απλή αναλογική, παρ ότι είναι πρώτη εξαδέλφη της κοινής λογικής. Όχι γιατί δε πιστεύω ότι και αυτό θα κάνει καλό στον πολιτικό μας πολιτισμό. Αλλά γιατί θεωρώ ότι στη φάση που βρίσκεται η πολιτικής σας σταδιοδρομία, μια τέτοια επιλογή θα ξεστράτιζε τις βασικές σας πολιτικές επιδιώξεις. 

Σας προτείνω το ποσοστό των λευκών και άκυρων ψηφοδελτίων να απεικονίζονται στη σύνθεση της βουλής. Αν για παράδειγμα το 5% των ψήφων βρεθούν άκυρα και λευκά, τότε 5% των εδρών να παραμένουν κενά στην αίθουσα της Βουλής. Για να σας θυμίζουν σε κάθε ολομέλεια ότι 5 στους 100 Έλληνες δε μπόρεσαν να πεισθούν από οποιαδήποτε πρόταση. Και ότι κάποιοι που πληρώνουν για να είστε εκεί, σας απορρίπτουν συλλήβδην. Αυτό σίγουρα θα μας κάνει καλό. Γιατί θα σας κάνει καλύτερους. Γιατί όσοι περισσότεροι ψηφοφόροι απεγκλωβιστούν από το επιχείρημα «δε θέλω να την πάρει ο τάδε», τόσο περισσότεροι θα επιλέγουν το λευκό. Και όσο αυτό θα μεγεθύνεται τόσο εσείς θα γίνεστε καλύτεροι. Και όσο εσείς θα βελτιώνεστε τόσο θα συρρικνώνεται το λευκό. Και ούτω καθ’ εξής……

Θα χαιρόμουν ιδιαίτερα εάν άκουγα κάποια απ’ αυτές τις σκέψεις να τίθενται –ως έχουν ή με κάποιες μετατροπές- στο τραπέζι των διαβουλεύσεων με τα κόμματα.

Εύχομαι και ελπίζω η σκληρότητα κάποιων εκφράσεων να μην γίνουν αιτία δίωξής μου από τους μηχανισμούς του κράτους καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Εξ άλλου, έλαβα το θάρρος να επικοινωνήσω μαζί σας αφού επείσθην, ότι απευθύνομαι σε έναν καλοπροαίρετο πολιτικό και σε έναν ηθικό πρωθυπουργό.

Είναι αυτονόητο ότι είμαι στη διάθεσή σας, για οποιαδήποτε περαιτέρω ανάλυση των σκέψεων αυτών.

Με εκτίμηση

ΚΜ